Bölümler | Kategoriler | Konular | Kitaplar | İletişim

Gençlere ```Haya ``Yakişir

GENÇLERE “HAYA” YAKIŞIR



Allah Resulu (sav) Ensar’dan bir kiºinin yanından geçerken, onun kardeºini utanmaktan vazgeçirmeye çalıºtığını gördü. “Onu kendi haline bırak; çünkü haya imandandır!” buyurdu.

Haya mümin ahlâkıdır. Edep, kulluk ve tüm güzellikler haya ile gelir. ªimdilerde anne-babasının, öğretmeninin yanında bacak bacak üstüne atabilen, uzanabilen, kendinden büyüklerin huzurunda hiç çekinmeden sigara içebilen gençlik, haya duygusundan yoksun olduğu için bu halde.

Eskiden bir ºarkıyı güftesindeki bazı uygunsuz cümlelerden ötürü reddederken ºimdi güftesi bir uçtan bir uca ahlâksız, klibi tamamıyla müstehcen ºarkıları çocuğumuzun dilinde duyduğumuzda "Ne güzel de sesi varmıº benim yavrumun!" demekle yetiniyoruz.

Genç kızımız ve oğlumuzla beraber izlediğimiz dizilerde hoºumuza gitmeyen bir bölüm olursa zaplayıp, bir müddet sonra aynı kanala dönerek eğlencemizden ödün vermiyoruz. Eğlence, espri, popüler kültür derken çoğalan eksilerimizin arasında çocuklarımıza “haya”dan bahsetmek aklımıza çoğu kez gelmeyebiliyor.

“Rasulullah, perdenin arkasındaki bir genç kızdan daha fazla haya sahibiydi”

Gençlere haya duygusunu aºılayabilmenin en güzel yolu yaºayarak göstermektir. Onlara bu konuda öncelikle büyükler örnek olmaya çalıºmalı. Eğer kendimiz örnek olmada yetersiz kalıyorsak, onları örnek alabilecekleri ºahsiyetlerle tanıºtırmayı ihmal etmemeliyiz. Bu ºahsiyetlerin ilki Efendimiz (sav) olmalı. Gençleri, alemlere rahmet olarak gönderilen Efendimiz'deki (sav) zirve ahlâkın izlerini sürmeye teºvik etmeliyiz. Ebu Said el-Hudri'nin (r.a) ifade ettiğine göre Allah Resulu (sav), perdenin arkasındaki bir genç kızdan daha fazla haya sahibiydi. O'nun gençlik çağında, Arap yarımadası hayasızlıklarla dolu bir görüntü arzetse de Efendimiz (sav) cahiliye âdetlerinden uzak kalmıº ve ömrünü, hususiyetle gençlik dönemini, eºine az rastlanır haya örnekleriyle süslemiºtir. O’nun gençliğinde halk Kâbe'yi çıplak bir ºekilde tavaf etmeyi âdet edinmiºken Efendimiz (sav), gerek tavafta gerek sair vakitlerde hiçbir zaman böyle bir tutuma yeltenmedi. Kötülüklerin yer aldığı meclislere gitmekten haya etmiº, çirkinliklerden bahsetmemeye özen göstermiºti. Efendimiz (sav), haya hakkında en güzel öğüdü ashabına ºöyle ifade buyurmuºtur: "Haya insan için zinettir…"

Haya duygusu, yanlıºtan uzaklaºtırır

Gençlere haya duygusunu anlatırken Allah’tan (c.c) utanmanın önemine değinmeyi ihmal etmemeliyiz. Çünkü Allah'tan utanmak, hayanın hem kökü ve hem de meyvesi mesabesindedir. Allah'tan utanan bir kul, o utancı sayesinde insanlardan da haya eder. Allah’a karºı duyduğu haya hissiyle dini müeyyidelere tâbi olur.

Bir gün İbn-i Ömer koyun otlatmakta olan bir çocuğun yanına giderek koyunlardan birini kendisine satmasını ister. Çocuk, satamayacağını çünkü koyunların kendisine ait olmadığını söyler. İbn-i Ömer, “Sahibine, ‘Koyunu kurt yedi!’ dersin. Böylece para da cebinde kalır” der. Çocuğun cevabı kendisindeki güzel ahlakı yansıtır: “Sahibime ‘kurt yedi!’ diyeceğim. Peki söyle bana, Allah (c.c) bunu görmeyecek mi!...”

Haya duygusu kiºiyi yanlıº iºlerden alıkoyar. Efendimiz (sav), "Utanmıyorsan dilediğini yap!" buyururken, insanın fıtratında bulunan haya hissinin nasıl kuvvetli bir otokontrol sistemi olduğuna dikkat çeker. Hayanın sembolleºtiği Peygamberlerden biri olan Yusuf Aleyhisselam, ona yaklaºmayı arzu ettiğinde odadaki putun üzerini örten Züleyha’ya neden böyle yaptığını sormuºtu. “Puttan utandığım için” demiºti Züleyha. Yusuf Peygamber’in sözleri manidardı: “Sen sahte olan ilahından haya ediyorsun, ya ben Rabbim’den nasıl utanmam!”

Utanma duygusuna sahip gençlerimize her zamankinden daha çok muhtaç durumdayız. Çünkü haya eden bir genç, ne ebeveyninin ne de kanunların ikazına ihtiyaç duyar. Hayası onu kötülüklerden uzak durmaya sevk eder.

Hayatin Icinden Islam